Aluminium is een zeer nuttig metaal. Zonder aluminium hadden wij het in het dagelijkse leven letterlijk veel zwaarder en was vliegen met moderne vliegtuigen bijna ondenkbaar. Aluminium is een van de meest gebruikte metalen in de bouw en werktuigbouw. Hoewel aluminium heel lang bekend stond als niet giftig, wordt er van dit metaal nu gedacht dat het borstkanker en Alzheimer bevordert. In deze blog beantwoorden wij de 5 belangrijkste vragen over aluminium en je gezondheid.
1) Hoe komt aluminium in het lichaam?
Aluminium komt onder andere door eten het lichaam binnen. Aluminium is een van de meest voorkomenden elementen op aarde en zit dus ook in bijna al het voedsel dat wij eten. Ook al gaat het hierbij meestal om minuscule hoeveelheden. Er zijn wel productgroepen die meer aluminium bevatten dan andere: bijvoorbeeld gedroogde kruiden en specerijen (gemiddeld 145 Microgram aluminium per gram) en chocoladeproducten (gemiddeld 33 microgram per gram). Je lichaam verteert maar rond de 1% van het opgenomen aluminium. Verder komt aluminium voor in ons drinkwater (aluminium wordt gebruikt in waterzuiveringsinstallaties) en in medicijnen (denk bijvoorbeeld aan inentingen).
Deodorant producenten gebruiken aluminiumchloride en aluminiumchlorhydroxides
dat in water opgelost wordt. Dit moet ons zweet tegenhouden, vandaar ook de
naam anti transpirant. Via een werking met eiwitten worden je zweetporiën
afgesloten waardoor het zweet er niet meer door kan. Deodorants met aluminium
verstoppen dus je huid en hoewel het meeste aluminium niet je lichaam binnen
gaat, komt er helaas toch een deel in je lichaam terecht.
2) Wat is de dagelijkse hoeveelheid aluminium die elke dag het lichaam binnenkomt?
Volgens een metastudie van de European Food Safety Authority (EFSA) krijgen wij dagelijks via ons eten tussen de 1 en 15 milligram aluminium binnen. Voor volwassenen is dat circa 0,2 milligram per kilo lichaamsgewicht per dag en bij kinderen en baby’s is dat circa 0,35 milligram. EFSA gaat voor volwassenen uit van een grens van 1 milligram aluminium per week per kilo lichaamsgewicht. Dit wordt ook wel de “TWI” genoemd, oftewel “Tolerable Weekly Intake”. Omgerekend is dit 0,143 milligram per kilo lichaamsgewicht per dag. De conclusie is dat een groot deel van de bevolking alleen al door het eten elke week makkelijk over deze grens heen gaat. Slecht nieuws dus. Het goede nieuws is dat er geen acuut gevaar bestaat. Er vindt namelijk pas een chronische vergiftiging plaats bij 50 tot 100 milligram per kilo lichaamsgewicht, waarbij deze dosis over een langere periode in het lichaam opgenomen wordt.
Daarnaast komt er ook door ons drinkwater aluminium het lichaam binnen.
Aluminium zit van nature al in ons drinkwater en aluminiumzout wordt gebruikt
om het water te reinigen van organische vervuilingen. Goed om te weten:
gemiddeld neem je minder aluminium op via water dan via eten.
Echter, in medicijnen zit veel meer aluminium en daarnaast kennen sommige
beroepen een grote blootstelling aan aluminium. Volgens de EFSA kunnen
werknemers in de aluminium industrie tot wel 40 milligram per dag opnemen.
Medicijnen zoals Antacida (medicatie om maagzuur te neutraliseren), bevatten
het basische Aluminiumhydroxyde. Patiënten die deze medicijnen gebruiken kunnen
wel 1 tot 2 milligram aluminiumzouten per dag opnemen.
Daarnaast bevatten veel deodorants een vorm van aluminium, dat bij gebruik het
lichaam binnenkomt. Het Franse agentschap voor toezicht op medicijnen (AFSSAPS) concludeert dat via de gezonde huid
0,5% en via de beschadigde huid bijna 18% aluminium wordt opgenomen. AFSSAPS
raadt het daarom ook af om cosmetica met aluminium op een beschadigde huid te
gebruiken.
Het Duitse “Bundesinstitut für Risikobewertung” geeft aan dat er door cosmeticaproducten een absolute opname van 10,5 milligram kan zijn. Naar hun inschatting kan deze opname bij een beschadigde huid vermeervoudigen. Dus als je je oksels scheert en direct na het scheren een deodorant met aluminium gebruikt, neemt je huid veel meer aluminium op dan normaal.
Conclusie: iemand die 70 kilogram weegt en een deodorant met aluminium gebruikt, zit samen met het aluminium dat via voedsel en drinkwater het lichaam binnenkomt, al snel aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (TWI) van EFSA.
3) Waar hoopt aluminium zich op in het lichaam en hoe lang blijft het daar?
Zodra aluminium het lichaam binnenkomt verdeelt het zich in alle soorten weefsel en ook nog in onregelmatige hoeveelheden.
De helft van het aluminium gaat naar de botten, een kwart gaat de longen in,
maar het komt ook in de hersenen terecht via het hersenvocht. En hoe ouder je
wordt, hoe meer de hoeveelheid aluminium in je lichaam stijgt. Bovendien zijn
er dierproeven geweest die aantonen dat je meer aluminium in je botten en
hersenen opneemt als je een tekort aan ijzer of calcium hebt.
Door deze zeer verschillende verdeling van het aluminium in het lichaam kunnen
onderzoekers maar moeilijk zeggen hoe lang het aluminium in je lichaam blijft.
Bij sommige studies kwam 60% van het aluminium direct weer via de nieren het
lichaam uit en bij andere studies hebben onderzoekers een halveringstijd van
bijna 50 jaar vastgesteld. Andere studies met ratten hebben bijvoorbeeld weer
aangetoond dat het tot wel vierenhalf jaar kan duren voordat het aluminium weer
compleet verdwenen was uit de ratten.
4) Welke ziektes worden er in verband gebracht met de hoeveelheid aluminium in ons lichaam?
- Kanker
Het vermoeden dat aluminium kanker veroorzaakt komt voort uit het feit dat
vrouwen met borstkanker een hoger gehalte aluminium in hun borst hebben dan
vrouwen die geen borstkanker hebben. Opvallend hierbij is de toename van
borstkanker in het gedeelte van de borst dat het dichtst bij de oksel zit.
Hieraan liggen twee theorieën ten grondslag:
- Het zweet kan de afvalstoffen niet meer afvoeren omdat de poriën met aluminium verstopt zijn. De schadelijke stoffen die het lichaam probeert af te voeren gaan hierbij dus weer terug het lichaam in.
- Het aluminium zelf veroorzaakt kanker door zijn toxische werking.
Hier zijn een aantal onderzoeken naar geweest.
Twee onderzoeken van 2002
en 2006, hebben geen
verband tussen borstkanker en anti transpiranten kunnen vinden. Maar een studie
in 2003
heeft bij vrouwen die blootgesteld waren aan aluminium, een vroeger optreden
van borstkanker aangetoond, maar geen hogere absolute borstkanker getallen.
Uit recent onderzoek is gebleken:
Zweedse onderzoekers hebben een link gelegd tussen het gebruik van deodorant
en borstkanker. Vrouwen die regelmatig gebruik maken van het verzorgingsproduct
met de stof aluminiumchloride, lopen een verhoogd risico, zo luidt de
conclusie.
Quote uit dit Zweedse onderzoek:
Onderzoekers Mandriota en Sappino geven zich niet gewonnen. ,,Wij geloven dat je met onze onderzoeksresultaten het advies moet geven om geen deodorant of zonnebrandmiddelen te gebruiken waar aluminiumchloride in verwerkt is. Zou jij deodorant op spuiten als die kankerachtige cellen veroorzaken? Waarschijnlijk is het antwoord nee. Zonder in te gaan op wetenschappelijke details, is het een kwestie van het gezond verstand.”
2. Alzheimer:
Er is een zware dementie ziekte waarvan wij weten dat aluminium de
boosdoener is en die is terug te leiden op een specifieke groep mensen. Sommige
patiënten met Dialyse Encephalopathie kregen door de dialyse een grote
hoeveelheid aluminiumzouten binnen en liepen hierdoor zware
hersenbeschadigingen op. Deze hersenbeschadigingen hebben ook tot een zware
vorm van dementie geleid. Hoe dat kan weet niemand, maar de aanname is dat
aluminium het calcium huishouden van het zenuwstelsel helemaal door elkaar
heeft geschud.
Wel is er bewijs dat aluminium je hersenen zwaar kan beschadigen, maar
onderzoekers denken dat er een zeer grote hoeveelheid aan te pas moet komen om
bijvoorbeeld dementie te veroorzaken.
Het idee dat alumnium alzheimer kan veroorzaken komt enerzijds door de
hierboven genoemde feiten dat aluminium in hogere dosering dementie kan
veroorzaken en anderzijds door andere studies die een verhoging van aluminium
in de hersenen van alzheimerpatiënten hebben aangetoond.
5) Waar moet ik op letten bij het aanschaffen van een deodorant?
Er zijn vele andere benamingen voor aluminium die op de verpakking kunnen staan van een deodorant. Om je een beetje te helpen hebben we de meest voorkomende termen op een rijtje gezet.
Ammonium Aluminium (Ammonium Alum)
Tetrachlorohydrex gly
Aluminium Chlorohydrate
Aluminium-sulfate
Aluminum Zirconium
Aluminiumchloride
Aluminium chloorhydraat
Aluminiumhydroxychloride
Conclusie:
- Aluminium neem je op door water, voedsel en cosmetica (met name deodorants).
- Een beschadigde huid neemt veel meer aluminium op dan een gezonde huid.
- Wij weten dat aluminium in grote doseringen schadelijk is voor je lichaam en wij weten zeker dat grote hoeveelheden aluminium dementie veroorzaken.
- Aluminium hoopt zich overal op in je lichaam en kan er mogelijk zeer lange tijd blijven.
Onze tips:
- Waarom niet het zekere voor het onzekere nemen: er zijn deodorants op de markt zonder aluminium. Je kunt ze hier proberen.
- Gebruikt nooit deodorants met aluminium onder je oksels als je net hebt geschoren.
Bronnen: Aluminium, antiperspirants and breast cancer, Journal of Inorganic Biochemistry– Analysis of aluminium content and iron homeostasis in nipple aspirate fluids from healthy women and breast cancer-affected patients, Journal of Applied Toxicology– HUMAN HEALTH RISK ASSESSMENT FOR ALUMINIUM, ALUMINIUM OXIDE, AND ALUMINIUM HYDROXIDE, Journal of Toxicology and Environmental Health– Safety of aluminium from dietary intake – Scientific Opinion of the Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Food Contact Materials (AFC)– Risk assessment related to the use of aluminum in cosmetic products
– Antiperspirant use as a risk factor for breast cancer in Iraq
– Antiperspirants/Deodorants and Breast Cancer
– Aluminiumhaltige Antitranspirantien tragen zur Aufnahme von Aluminium bei
– Altered calcium homeostasis: a possible mechanism of aluminium-induced neurotoxicity
– Antiperspirant use and the risk of breast cancer:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12381712
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14639125
https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/myths/antiperspirants-fact-sheet
Aluminium chloride promotes tumorigenesis and metastasis in normal murine mammary gland epithelial cells